SULTAN ÜÇÜNCÜ MURAD HAN (8.6.2003 Türkiye)

Osmanlı sultanlarının on ikincisidir. Sultan İkinci Selim Han'ın oğludur. 1546’da Manisa’da doğdu. Annesi Nur Banu Valide Sultan'dır. Tahta çıkana kadar, 14 yıla yakın bir süre Manisa sancakbeyliği yaptı. Bu görevi sırasında en kıymetli hocaların elinde, dinî, edebî, idarî ve askerî konularda çok iyi bir eğitim gördü. Babasının 1574 yılında, saraydaki yangında yanıp yeniden yapılan daireleri ve hamamı gezerken ayağı kayıp mermerler üzerine düşmesi ve beyin kanamasından ölmesi üzerine, 28 yaşında padişah oldu.

En geniş sınırlar...

Sultan Üçüncü Murad Han Osmanlı Devleti’nin zirvede olduğu bir devirde tahta geçti. Fas Osmanlı himayesine girdi. Lehistan (Polonya) tâbiiyet altına alındı. Azerbaycan, Tiflis, Revan ve Tebriz fethedildi. Bugünkü Nijerya, Nijer ve Çad toprakları üzerindeki Afrika ülkesi Bornu’nun da tâbiiyet bildirmesiyle, Osmanlı İmparatorluğu’nun nüfuz ve egemenliği altındaki topraklar, 20 milyon kilometre kareye ulaştı. Bu rakam, Osmanlı tarihinde ulaşılan en geniş sınırları ve aynı anda elde tutulan en geniş toprakları ifade eder.

Sultan Üçüncü Murad Han, vefat ettiği 1595 yılına kadar 20 yıl padişahlık yaptı. Bu süre zarfında Osmanlı ülkesinde pek çok ilim, kültür ve sanat eserleri inşâ edilmiştir. Manisa’da daha şehzadelik devrinde, cami, medrese, imaret ve tabhaneden meydana gelen Muradiye Külliyesi’ni inşa ettirdi. Kâbe’nin duvarlarını mermerden yaptırdı. Harem-i şerîfi tamir ettirip kârgir kubbeler ilâve etti. Medîne’de bir medrese, mektep ve büyük bir imaret yaptırıldı.

Türbesi babasının yanında...

Türbesi, Ayasofya Külliyesi’nin güney köşesindeki padişah türbelerinden, köşeden itibaren üçüncüsüdür. Mimar Davut Ağa yapısı olan altıgen plânlı türbenin girişinde, üç kemer gözlü bir revak ve dışta tek bir kubbe vardır. İçeride ise altı sütunun taşıdığı bir iç kubbe bulunur. Mekânı, duvarlarda üç sıra halinde açılmış pencereler aydınlatır. Kubbe eteklerinde de yuvarlak kemerli üç pencere bulunur. Türbede, Sultan Üçüncü Murad Han'ın sandukasının dışında 53 sanduka daha vardır.

Bu yazı, 8 Haziran 2003 tarihli Türkiye Gazetesi’nde, İbrahim Pakkan adıyla yayınlanmıştır.