SULTAN ÜÇÜNCÜ OSMAN HAN (23.6.2003 Türkiye)

Osmanlı sultanlarının yirmi beşincisidir. Sultan İkinci Mustafa Han'ın padişah olan ikinci oğludur. 1699’da Edirne’de doğdu. Annesi Şehsüvar Valide Sultan'dır. Şehzadeliğinde mükemmel bir eğitim görerek büyüdü. Zamanını, din, edebiyat ve tıp kitaplarını okuyarak kendisini yetiştirmekle geçirmişti. 13 Aralık 1754’te ağabeyi Sultan Birinci Mahmud Han'ın vefatı üzerine 56 yaşında tahta geçti.

Savaş yok ama yangın var...

O devre kadar, yeni bir padişah tahta geçtiği zaman dirlik sahiplerinin beratları yenilenerek cülûsiye vergisi alınırdı. Hazîne dolu olduğu için, Sultan Üçüncü Osman Han bu vergiyi affetti. Ayrıca emeklilere de cülûs bahşişi dağıttı.

Ağabeyinin zamanında komşu devletlerle yapılan antlaşmalar sebebiyle huzur ve sükûn ortamı devam ediyordu. Buna karşılık çeşitli doğal âfetlerle karşılaşıldı. 1755 kışı çok şiddetli geçti. Haliç dondu ve deniz yol oldu. İnsanlar Defterdar İskelesi’yle Sütlüce arasında karşıdan karşıya yayan geçtiler. Bu sırada İstanbul tarihinin en büyük yangını oldu. 28 Eylül 1755’te Hocapaşa semtinde çıkan yangın, dört kola ayrılarak büyük bir âfet haline geldi. Yaklaşık 36 saat süren yangın sonunda Paşakapısı da yandığından, sadaret dairesi bir müddet Kadırga Limanı’ndaki Esma Sultan Sarayı’na nakledildi. 6 Temmuz 1756’da, Sultan Üçüncü Osman Han devrinin ikinci büyük yangını oldu. Bu yangın İstanbul’un dörtte üçünü kül haline getirdi. Cibali taraflarında başlayan yangın, 13 kola ayrıldı. Unkapanı, Süleymaniye tarafları, Vefa’dan itibaren Şehzadebaşı, Zeyrek, Saraçhane, Aksaray, Fatih, Yavuzselim semtleri harabe haline geldi. 2000 ev, 1000 dükkân, 200 cami ve mescit, 70 hamam yandığı gibi insan zayiatı da oldu. Yangının ardından, İstanbul’un yeniden inşası için büyük bir imar faaliyeti başladı.

2 senelik padişahken vefat etti...

Sultan Üçüncü Osman Han Üsküdar’da İhsaniye Camii ve İhsaniye Mescidi’ni yaptırdı. İnşaatını ağabeyinin başlattığı camiyi bitirerek Nûru Osmaniye adı ile ibadete açtı. Padişahlığının üçüncü senesinde, 30 Ocak 1757’de, 58 yaşında vefat etti. Ağabeyi, babası ve dedesinin de bulunduğu, Eminönü’nde, Yeni Cami yanındaki Hadice Turhan Valide Sultan Türbesi’ne defnedildi.

Bu yazı, 23 Haziran 2003 tarihli Türkiye Gazetesi’nde, İbrahim Pakkan adıyla yayınlanmıştır.