MİRASYEDİ (3.1.2001)

Üniversitede okurken Osmanlıca kitaplara merak saldığımız 70'li yıllarda Sahaflar'dan satın aldığım, hicri 1325, miladi 1907 basımlı "Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâneye Mahsûs Mükemmel ve Mufassal Atlas" isimli kitaba, bayram günlerindeki tatilden istifadeyle tekrar göz gezdirdim. Yüreğim yandı. Sultan ikinci Abdülhamid Han'ın son devirleri. Osmanlı İmparatorluğu hala üç kıta üzerinde ve 8.047.035 kilometrekarelik bir toprağa sahip (Kitapta 700.000 kilometrekarelik Bingazi mutasarrıflığı kaydedilmemişti, ben ekledim). İttihatçılar, Padişahı 1909'da tahttan indirip Selanik'te hapsettiler. Onun 30 küsur sene muhafaza ettiği imparatorluk topraklarını kar gibi eritip 10 senede 10'da birine indirdiler. Kitaptaki haritalardan Selanik vilayetininkini mesaja ekliyorum. Rahmetli dedem, bu haritada Selanik vilayeti, Serez sancağı sınırları içinde kalan Razlog nahiyesinin Babek (Babyak) köyünden Türkiye'ye 1930 yılında hicret etmiş. 1907 yılındaki mülkî taksimata bir bakın ve siz de ah edin:

Avrupa-yı Osmanî (325.766 kilometrekare)

İstanbul vilayeti

Çatalca mutasarrıflığı

Edirne vilayeti

Selanik vilayeti

Manastır vilayeti

Kosova vilayeti

İşkodra vilayeti

Yanya vilayeti

Girit vilayeti

Bosna ve Hersek vilayeti

Rumeli-yi Şarkî vilayeti (Özerk)

Bulgaristan eyaleti (Özerk)

Asya-yı Osmanî (1.776.869 kilometrekare)

Hüdavendigar vilayeti

Aydın vilayeti

Adana vilayeti

Ankara vilayeti

Kastamonu vilayeti

Konya vilayeti

Sivas vilayeti

Trabzon vilayeti

Erzurum vilayeti

Ma'muret-ül Aziz vilayeti

Bitlis vilayeti

Diyarbekir vilayeti

Van vilayeti

Halep vilayeti

Suriye vilayeti

Beyrut vilayeti

Bağdad vilayeti

Basra vilayeti

Musul vilayeti

Hicaz vilayeti

Yemen vilayeti

Cezair-i Bahr-i Sefid vilayeti

İzmit mutasarrıflığı

Biga mutasarrıflığı

Cebel-i Lübnan mutasarrıflığı

Kudüs-i Şerif mutasarrıflığı

Zur mutasarrıflığı

Kıbrıs Adası

Sisam Beyliği

Afrika-yi Osmanî (5.944.400 kilometrekare)

Mısır Hidivliği

Trablusgarp vilayeti

Bingazi mutasarrıflığı

Tunus eyaleti

Cezayir Memleketi

Son Söz: Şükrederseniz nimetlerimi artırırım. (Ayet-i Kerime)

Bu yazı, 3 Ocak 2001 tarihinde http://groups.yahoo.com/group/BIZIMCC adresindeki BizmCC mesajlaşma grubunda yayınlanmıştır.