OSMANLI SAAT KULELERİ (29.12.2005 www.haberkusagi.com)

Sultan İkinci Abdülhamid Han'ın 33 yıla yaklaşan saltanatı süresince Osmanlı ülkesi, yıllar sonra ilk defa uzun bir barış dönemi yaşamıştı. İdarenin kendi elinde olmadığı Birinci ve İkinci Meşrutiyet dönemlerini saymazsak, 1878-1908 yılları arasındaki 30 yıllık süre içinde, sadece 3 hafta süren 1897’deki Yunan Harbi dışında savaş yapılmadı. Bu uzun huzur ve sükûn döneminde memleket, baştan başa imar edildi. Bu dönemde yapılan bayındırlık eserlerinin listeleri bile bir kitap teşkil edecek büyüklüktedir. Eğitim alanındaki eserler ise onun, Fatih’ten sonra eğitime en çok yatırım yapan padişah unvanını almasına sebep olmuştur.

Böyle tarihî bilgilerle dolu bir girişi neden yaptık? İzninizle onu açıklayalım. Sultan İkinci Abdülhamid Han devri bayındırlık eserlerinden yüzden fazlasını, Osmanlı ülkesinin bir ucundan diğer ucuna çeşitli şehirlerde dikilen saat kuleleri teşkil etmektedir. Bu zarif ve endamlı yapılardan İstanbul’daki Dolmabahçe ve Yıldız Saat Kuleleri ile İzmir ve Bursa Saat Kulelerini, bu şehirlerde oturmayan okuyucularımız dahi resimlerinden hatırlayacaklardır.

Biz şimdi bunlardan, büyük ölçüde Osmanlı'nın Beyrut vilayeti ile Kudüs sancağı toprakları üzerinde yer alan İsrail’deki Osmanlı yapısı saat kulelerine bir göz atalım:

Hayfa Saat Kulesi: Osmanlı devrinde Beyrut vilayeti, Akka sancağının bir kazası olan Hayfa liman şehrindedir. 6 katlı çok hoş bir yapıdır.

Safed Saat Kulesi: Akka sancağının diğer bir kazası olan Safed şehrindedir. 4 katlı kule, Osmanlı Sarayı’nın bir köşesindedir.

Nablus Saat Kulesi: Beyrut vilayetine bağlı sancak merkezi Nablus şehrinde bulunan beş katlı kule, çok zarif bir yapıdır.

Akka Saat Kulesi: Beyrut vilayetine bağlı sancak merkezi Akka liman şehrindeki beş katlı kule, Umdan Hanı’nın ikinci katının üzerine inşa edilmiş etkileyici bir yapıdır.

Kudüs Saat Kulesi: Kudüs sancak merkezinde, şehir surlarının Yafa Kapısı’ndaki bu muhteşem kule 14 metre yüksekliğinde idi. Sanatlı yapısının, Kanunî’nin yaptırdığı şehir surlarının tarzıyla uyuşmadığı bahanesiyle 1922’de İngilizlerce yıkılmıştır.

Yafa Saat Kulesi: Kudüs sancağının Yafa kazasındaki bu haşmetli kule, Hükümet binası ile Kışla arasındaki meydandadır. Üç katlıdır.

Nasıra Saat Kulesi: Kudüs sancağının Nasıra kazasındaki tek katlı, süslü kule, hükümet binasının üzerindedir.

Sultan Abdülhamid’in yaptırdığı ve şimdi İsrail toprakları içinde kalan şehirlerdeki bu saat kulelerini neden yâd ettik dersiniz? Söyleyelim: İsrail Posta İdaresi geçen sene, “İsrail’deki Osmanlı Saat Kuleleri” konulu 5 puldan meydana gelen bir seri çıkardı. Bu pulların üzerinde yukarıda kısa bilgilerini verdiğim kulelerden beşinin resmi bulunmaktadır.

Şimdi siz gelin de, halkı dindaşımız olan Suudi Arabistan devletinin, otel yapacak başka yer kalmamış gibi tarihî Osmanlı kalesi güzelim Ecyad’ı kaşla göz arasında yıkıvermesini hatırlamayın. Öbür yanda Yahudi İsrail devleti bırakın Osmanlı eserlerini yıkmayı, onları korumakta, üstelik bir de adlarına pul neşretmektedir...

Bu makale, 29 Aralık 2005 tarihinde www.haberkusagi.com internet sitesinde yayınlanmıştır.

Bu haber, 7 Ocak 2006 tarihli Türkiye Gazetesi’nde yayınlanmıştır.