HİNDİSTAN'DA İNGİLİZ HÂKİMİYETİ

William Jennings Bryan (1860-1925) Amerikalı hukukçu, politikacı ve devlet adamıdır. Jaksonville’de, sonra Lincoln’de avukatlık yaptı. Amerika’nın yetiştirdiği en ünlü hatipler arasında sayılır. 1890’da Nebraska eyaletinden kongre üyeliğine seçildi. Gelir üzerinden tek bir vergi teklif etmekle büyük bir ün kazandı.

1896, 1900 ve 1908 de ABD başkanlığı için üç defa Demokratların adayı oldu. İkisinde William McKinley’e, üçüncüsünde William Howard Taft’a yenildi. 1912’de başkan seçilen Woodrow Wilson’un başarısında büyük payı oldu. 1913-1915 yılları arasında Wilson hükûmetinde dışişleri bakanlığı yaptı. Amerikan hükûmetinin Birinci Dünya Harbi’ndeki tutumu sebebiyle istifa etti.

Hindistan’daki İngiliz hâkimiyetini tenkit eden bir makalesi, daha 22 Ocak 1899’da New York Journal’da yayınlanmıştı. 1906 yılında Hindistan’a giderek durumu kendi gözleriyle görmek istedi. Önde gelen İngiliz yöneticiler ve eğitimli Hintlilerle görüştü, şehirlerde ve kırsalda yaşayan halkı gördü, istatistikleri, konuşmaları, raporları ve diğer yayınları okudu. Orada herkesin takdirini kazanan bir dizi konferans verdi. Allahabad’da her sınıftan Hintlinin ücretsiz eğitim alması konusunda ciddi bir çağrı yaptı. ABD’ye dönünce 1906’da British Rules in India (Hindistan’da İngiliz Hâkimiyeti) kitapçığını yayınladı. Bu kitapçık sonraları pek çok defa basılmış, Osmanlıcaya da çevrilmiştir.  

Dr. İbrahim Pazan Osmanlıca bir nüshayı, İngilizce orijinalinden de faydalanarak günümüz Türkçesine çevirdi.

(fitarih dergisinin Nisan 2017'de yayınlanan 4. sayısının eki olarak verilmiştir.)