DENİZLER FATİHİ PİYALE PAŞA - CERBE ZAFERİ
Gerekdür gayret itmek râh-ı dinde
Kim olmamış ola hiçbir karinde
Bilün erkek koyun kurbân içündür
Bu meydân-ı eren merdân içündür
Ne denlü güçlü ise ehl-i tuğyân
Bizümledür dü‘â-yı Şeh Süleymân
Piyale Paşa
Kanunî Sultan Süleyman dönemi Osmanlı’nın denizdeki başarılarının zirvesini teşkil eder. Bu dönemde Barbaros Hayreddin Paşa’dan Turgut Reis’e, Oruç Reis’ten Piyale Paşa’ya kadar birçok denizci yetişmiş ve bunlar, Osmanlı donanmasını deryalarda tek söz sahibi haline getirmişlerdir.
Denizler Fatihi Piyale Paşa adlı bu eser, Kanunî döneminin Barbaros Hayreddin Paşa’dan sonra en büyük Kaptan-ı deryası Piyale Paşa’yı ve onun en önemli seferlerinden biri olan ve Akdeniz’deki Osmanlı hâkimiyetini sağlamlaştıran Cerbe Zaferi’ni anlatmaktadır. Bu çalışmanın bir kısmı, dönemin önemli âlimlerinden Şaban Nidâî’nin, orijinal nüshası Londra’daki British Library’de bulunan Cerbe Kalesi Fetihnâmesi adlı eserinin Osmanlı Türkçesine çevirisinden oluşmaktadır.
“Kayı” dizisiyle Osmanlı Tarihi’ni herkese sevdiren Prof.Dr. Ahmet Şimşirgil ile Dr. İbrahim Pazan’ın hazırladığı bu eserde, nefis bir hatla yazılmış fetihnamenin tıpkıbasımı da yer almaktadır. Eser bu özelliği ile Osmanlı Türkçesini öğrenmek isteyenlerin başucu kitaplarından biri olacağı gibi, pek az çalışmanın yapıldığı Osmanlı Deniz Tarihi alanında da büyük bir boşluğu dolduracaktır.
Birinci Baskı: Temmuz 2015
İkinci Baskı: Ocak 2016
Atıf ve alıntı yapan yayınlar:
Osman ÖZKAN, Erken Modern Dönem Akdeniz Hâkimiyeti ve Osmanlı Deniz Gücü (1578-1645), İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2016, s. 24.
Büşra DEDE, Testing the Sea Power Theoryby Comparing the Navies of the Ottoman Empire and the Holy League, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2018, s. 9, 32 ve 37.
Tamer SOYSAL, "Türk Tarihi Çerçevesinde Malta Tarihi ve Yargı Düzenine Bir Bakış-1565 Malta Kuşatması, 1918 Malta Sürgünleri ve Malta Türk Şehitliği", Adalet Dergisi, Sayı: 64, Ankara 2020, s. 631-670.
Hakan KILINÇ, "Osmanlıların Minorka Adası'na Saldırısı ve Ciutadella'nın İşgali (1558)", Mülkiye Dergisi, Sayı: 44(2), Ankara 2020, s. 219-238.
Ali DUMAN, Klasik Türk Şiirinde Savaş Aletleri (XV-XVI. Yüzyıl Divanlarına Göre), Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Kırıkkale 2022.
Ali DUMAN, Klasik Türk Şiirinde Savaş Aletleri (XV-XVI. Yüzyıl Divanlarına Göre), İstanbul 2022.
HİNDİSTAN'DA İNGİLİZ HÂKİMİYETİ
William Jennings Bryan (1860-1925) Amerikalı hukukçu, politikacı ve devlet adamıdır. Jaksonville’de, sonra Lincoln’de avukatlık yaptı. Amerika’nın yetiştirdiği en ünlü hatipler arasında sayılır. 1890’da Nebraska eyaletinden kongre üyeliğine seçildi. Gelir üzerinden tek bir vergi teklif etmekle büyük bir ün kazandı.
1896, 1900 ve 1908 de ABD başkanlığı için üç defa Demokratların adayı oldu. İkisinde William McKinley’e, üçüncüsünde William Howard Taft’a yenildi. 1912’de başkan seçilen Woodrow Wilson’un başarısında büyük payı oldu. 1913-1915 yılları arasında Wilson hükûmetinde dışişleri bakanlığı yaptı. Amerikan hükûmetinin Birinci Dünya Harbi’ndeki tutumu sebebiyle istifa etti.
Hindistan’daki İngiliz hâkimiyetini tenkit eden bir makalesi, daha 22 Ocak 1899’da New York Journal’da yayınlanmıştı. 1906 yılında Hindistan’a giderek durumu kendi gözleriyle görmek istedi. Önde gelen İngiliz yöneticiler ve eğitimli Hintlilerle görüştü, şehirlerde ve kırsalda yaşayan halkı gördü, istatistikleri, konuşmaları, raporları ve diğer yayınları okudu. Orada herkesin takdirini kazanan bir dizi konferans verdi. Allahabad’da her sınıftan Hintlinin ücretsiz eğitim alması konusunda ciddi bir çağrı yaptı. ABD’ye dönünce 1906’da British Rules in India (Hindistan’da İngiliz Hâkimiyeti) kitapçığını yayınladı. Bu kitapçık sonraları pek çok defa basılmış, Osmanlıcaya da çevrilmiştir.
Dr. İbrahim Pazan Osmanlıca bir nüshayı, İngilizce orijinalinden de faydalanarak günümüz Türkçesine çevirdi.
(fitarih dergisinin Nisan 2017'de yayınlanan 4. sayısının eki olarak verilmiştir.)